บัว หนึ่งในไม้ดอกทรงโปรด

กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2560
เรื่อง : วลัญช์ สุภากร
ภาพ : ฌัญญา แซ่ลี้
กรุงเทพธุรกิจ
บัว เป็นชื่อเรียกของ ‘ไม้น้ำ’ ที่มีใบลอยหรือชูพ้นน้ำ ดอกหลากสีเห็นได้ทั่วไปตามแหล่งน้ำ มีการกล่าวถึงไม้น้ำชนิดนี้มานานมากแล้วในแหล่งอารยธรรมต่างๆ ทั่วโลก ทั้งในอียิปต์ เมโสโปเตเมีย จีน อินเดีย ฯลฯ ด้วยรูปแบบและคำศัพท์ เช่นในภาษาสันสกฤตที่กล่าวถึงดอกบัวด้วยคำว่า อุตฺปล
ในประเทศไทย ‘ดอกบัว’ มีหลายชนิด และเข้าไปมีส่วนสำคัญทั้งในด้านศาสนา งานประเพณี รวมทั้งในด้านอาหารการกิน
ไม้น้ำดอกเล็กๆ ที่ขึ้นอยู่ตามหนองน้ำธรรมชาติทั่วไปชนิดนี้ อยู่ในสายพระเนตรของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 โดยเมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนิน ณ บึงบัว หมู่บ้านหนองบัว ตำบลหนองจอก อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี เมื่อปีพ.ศ.2543 ทรงทอดพระเนตรโปรดให้มีการอนุรักษ์ไว้
โดยทรงรับสั่งให้เจ้าหน้าที่ไปเก็บพันธุ์บัวที่พระองค์ทรงโปรดจากจังหวัดเพชรบุรีไปปลูกอนุรักษ์ที่ศูนย์การศึกษาพัฒนาพิกุลทอง จังหวัดนราธิวาส
หลังจากทราบแหล่งที่มาของบัวหลวงที่ ‘สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9’ ทรง สนพระทัย ‘ชมรมผู้รักบัวฯ’ จึงได้ไปเก็บ ต้นพันธุ์ชุดหนึ่งจากศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง และ ดร.เสริมลาภ วสุวัต ประธานชมรมผู้รักบัวแห่งประเทศไทยในขณะนั้น ได้นำมาปลูกศึกษาที่ปางอุบล ในปี พ.ศ.2544 และขยายพันธุ์เผยแพร่เพื่อร่วมกันอนุรักษ์ ปี พ.ศ.2546 พร้อมกับ เรียกขานสายพันธุ์บัวชนิดนี้ว่า บัวหลวงพระราชินี หรือ บัวหลวงราชินี
บัวหลวงราชินี เป็นบัวสายพันธุ์หนึ่งที่จัดอยู่ใน ‘กลุ่มบัวหลวงปทุม’ ชื่อสามัญคือ Lotus ถิ่นกำเนิดคือประเทศไทย
ลักษณะพิเศษคือ ต้นสูงใหญ่ ก้านใบก้านดอกยาวท่วมศีรษะ ดอกบานสีชมพู สูงพ้นน้ำ 1-1.5 เมตร ดอกตูม ทรงดอกโคนกว้างปลายเรียว เส้นผ่าศูนย์กลาง 4-6 เซนติเมตร ยาว 10-15 เซนติเมตร ช่วงแรกสีเขียวอ่อน เมื่อแก่เต็มที่ก่อนจะเริ่มบานสีกลีบด้านนอกจะเริ่มอ่อนลงเป็นสีชมพูอ่อนเกือบขาว ปลายกลีบสีชมพูจะเด่นขึ้น, ดอกบาน โคนกลีบสีขาวเหลือบเขียวอ่อนปลายกลีบ สีชมพูเข้ม วันที่สองและสาม ปลายกลีบ สีอ่อนลง วันที่สี่หลังจากแผ่บานเต็มที่แล้ว ดอกจะโรยกลีบร่วง
ผู้สนใจเรื่อง ‘บัว’ มีเรื่องราวมากมาย เกี่ยวกับบัวมาจัดแสดงให้ชมในงาน BUA la Fiesta 2017 ซึ่งร่วมกันจัดโดยบริษัท เซ็นทรัลพัฒนา จำกัด (มหาชน) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (มทร.) และ บริษัท ไทยประกันชีวิต จำกัด(มหาชน) ณ บริเวณลานหน้าศูนย์การค้าและลานกิจกรรมภายในศูนย์การค้า ชั้น G และ ชั้น 1 ศูนย์การค้าเซ็นทรัลพลาซา รามอินทรา ระหว่างวันที่ 10-20 สิงหาคม 2560 เพื่อร่วมฉลองในโอกาส ‘สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9’ ทรงเจริญพระชนมายุครบ 85 พรรษา
กิจกรรมไฮไลต์ภายในงาน อาทิ การจัดแสดง 10 สายพันธุ์บัวหาชมยาก ในประเทศไทย อาทิ บัวหลวงพระราชินีค้นพบโดยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9, บัวฉลองขวัญ หรือทั่วโลกรู้จักกันในชื่อ King Of Siam, บัวยักษ์ขาว คราม ม่วง บัวพื้นเมืองของทวีปออสเตรเลีย, จงกลนี บัวพื้นเมืองของไทย มีแห่งเดียว ในโลก, บัวยักษ์เอทรานต์ บัวที่ดอกเปลี่ยนสีได้ในรอบของการบาน ทั้งหมด 5 วัน, บุณฑริก หรือ ปุณฑริก บัวหลวงสีขาว สายพันธุ์เดียวกับ บัวปทุม, บัวกระด้ง บัวใบใหญ่ยักษ์ ขอบใบยกตัวขึ้นคล้ายกระด้ง รับน้ำหนักได้ถึง 100 กิโลกรัม, นางกวัก สายพันธุ์ จากประเทศอินเดีย กลีบเลี้ยงจะมีกลีบย่อยที่ปลาย รูปร่างคล้ายมือกวัก, มิสสยาม เป็นความภาคภูมิใจของ นักผสมพันธุ์บัวชาวไทยซึ่งได้รับรางวัล Best New Hardy Waterlily 2007
ชิมฟรี เมี่ยงบัวหลวง สูตร ต้นตำรับหารับประทานยาก พร้อม สาธิตวิธีการทำโดยคณะคหกรรมศาสตร์มทร. การจำหน่ายเมนูคาว-หวานทำมาจากบัว เช่น ข้าวห่อใบบัว ขนมสายบัวมะพร้าวอ่อน ฝักบัวหลวงสด รากบัวต้มน้ำตาล ขนมฝักบัวเสวย สายบัวผัดกุ้งสด แกงส้มไหลบัว
ร่วมเปิดประสบการณ์ใหม่ไปกับความมหัศจรรย์หลากหลายของ ‘บัว’ หนึ่งในดอกไม้ทรงโปรด และทรงเคยรับสั่งว่า
“เป็นดอกไม้ที่สวยที่สุดที่ ไม้ฝรั่งเทียบไม่ได้”